Ön görüşme ve randevu için:

Online terapist nasıl çalışır?

Yazar:

Kategori:

Bu içerikte “Online (on-line) terapi nedir?” ve “Online terapist nasıl çalışır?” sorularına cevap bulacaksınız. İçerikte aynı zamanda, benim çalışma şeklime dair bilgilere de ulaşabileceksiniz.

Online terapi, genellikle yüz yüze sunulan klinik hizmetlere erişimi genişletmek için kullanılan internet tabanlı uzaktan terapi biçimidir. Bu terapi web kamerası aracılığıyla, gerçek zamanlı mesajlaşmada, sohbet odalarında ve e-posta mesajlarında yapılabilir. Online terapi ile e-terapi aynı anlamda kullanılır.

(APA Dictionary of Psychology)

Online terapi, özel bir psikoterapi yöntemi (emdr terapisi, şema terapi, psikodinamik psikoterapi, gestalt terapi, gerçeklik terapisi gibi) değil, psikoterapinin uygulanma biçimidir. Online terapist de, özel bir uzman değil bir psikoterapisttir. Bu noktayı, karşılaştığım bazı sorulara cevaben netleştirme gereği duyuyorum.

Psikoterapi uygulamalarını, bu içerik bağlamında, uygulanma biçimleri açısından, ikiye ayırabiliriz: yakından (yüz yüze) terapi ve uzaktan terapi.

Yüz yüze terapi, terapistin ve danışanın, ofis, muayenehane, hastane gibi belirli bir mekanda, bir araya gelerek iletişim kurmasını ifade eder. Uzaktan terapide ise, terapist ve danışan iletişim kurarlar ancak fiziki bir mekanda bir araya gelmezler. Online terapi, uzaktan terapi altında ele alınabilecek bir uygulama biçimidir.

Online terapi randevu sürecim

Benden online terapi talebinde bulunanlarla, şöyle bir süreç işletiyorum:

1- Arayan kişiyle önce, telefon üzerinden, kısa bir ön görüşme gerçekleştiriyorum. Bu görüşmede, kişinin sorunlarını, terapiden beklentilerini vb. netleştiriyorum. Seans süresini, ücretini ve görüşme sıklığını netleştiriyorum.

2- Randevu gün ve saatini netleştiriyorum.

3- Danışana, whatsapp üzerinden, seans ücretini göndereceği hesap numarasını gönderiyorum.

4- Danışan, seans ücretini gönderdikten sonra da randevusunu teyit ediyorum.

5- Danışan, randevu gün ve saatinde, skype veya [whatsapp] üzerinden, görüntülü görüşmek üzere beni arıyor ve ilk seansımızı gerçekleştiriyoruz.

Genel Türkçe Sözlük online (on-line) kelimesine “çevrim içi” karşılığını veriyor. Sözlük, “çevrim içi” kelimesine ise şu anlamı veriyor: Bilgisayar sisteminde sunucuya bağlı ve çalışır durumda olma.

Bu girizgahtan sonra şöyle söyleyebiliriz: Online terapi, psikoterapinin, online platformlar aracılığıyla gerçekleştirilme biçimidir. Online terapist de, psikoterapi uygulamasını online olarak gerçekleştiren kişidir.

Online (çevrim içi) terapi, uzaktan terapinin bir şeklidir. Uzaktan terapide başka yollar da vardır: E-posta aracılığıyla, sms aracılığıyla, text mesajlaşmayla, telefon konuşmasıyla, mobil uygulamalar aracılığıyla vb. Hatta, eskilere gidersek, mektupla terapiden bile bahsedebiliriz.

Online terapinin temelleri 1986 yılında Cornell Üniversitesi tarafından kurulan “Dear Uncle Ezra” isimli websitesine dayanıyor. İlk online ruh sağlığı yardım platformu olarak değerlendirilen bu sitede, kişiler genellikle yaşadıkları ruhsal zorlukları birbirleriyle paylaşıp, tartışırlarmış. Bu sorulara kimin cevap verdiği veya veren kişinin mental sağlık alanında bir profesyonel olup olmadığı henüz kesin olarak bilinmese de, bu web sitesi online ruh sağlığının temeli olarak sayılır.

2007’de Cornell üniversitesi tarafından yayınlan bir habere göre Uncle Ezra mental sağlık alanında araştırmalar yapan bir profesyonelmiş ancak adını duyurmamış. Daha sonra buna benzer birçok web sitesi kurulmuş. Ancak 1995 yılında David Sommers karşılıklı diyalog kurulan ilk online terapi sistemini kurmuş ve onunla birlikte online terapi gelişmeye başlamıştır.

2000’li yıllarda hem akademide hem pratikte giderek canlanan online terapi, ruh ve mental sağlığın önemli bir parçası haline gelmiştir.

Belirli bir mesafeden psikoterapi uygulanması düşüncesi yeni değildir. Sigmund Freud, sıklıkla klinik olarak faydalı olacağını düşündüğü yollarla hastalarıyla mektuplaşmıştır. Telefon seansları “intihar acil hattı”nın kurulmasıyla 1960’larda ortaya çıkmıştır ve bu seanslar birçok ruh sağlığı alanını kapsayarak gelişmişler. Telefon yoluyla psikoterapi hala son derece popülerdir. Ve sıklıkla yüz yüze yapılan seanslara geçici bir alternatif olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, düzenli seanslarda kriz müdahaleleri için ve terapi esnasında danışanın ve terapistin yüz yüze gelmelerinin mümkün olmadığı zamanlarda terapinin sürdürülebilmesi için de telefon yoluyla terapi uygulanır. Görsel işaretlerinin yokluğuna karşın araştırmalar telefonla psikoterapinin etkili olduğunu ve danışanlar tarafından sevildiği göstermektedir.4

online terapist
online terapist arıyorum

Online terapi etkili midir?

Online terapi almak isteyenlerin zihninde şunlara benzer sorular oluşabilir: Acaba yüz-yüze terapi kadar etkili olur mu? Verim alacak mıyım? Mimikleri, davranışları görmek daha etkili değil midir?

Bugüne kadar yapılan birçok araştırma göstermiştir ki online terapi de yüz yüze terapi kadar etkilidir.3

Özellikle bilişsel terapi ekollerinde yapılan çalışmalarda online terapi ve yüz yüze yapılan terapi arasında önemli bir fark görülmemiştir.2

Yapılan bir diğer araştırmada internet odaklı depresyon tedavisine katılan danışanların büyük bir çoğunluğunun terapiden verim alarak ayrıldığı bulunmuştur.1

Online terapinin avantajları nelerdir?

  • Online terapi, kırsal ya da uzak yerlerde yaşayanların psikoterapi görmesine imkan sağlar.
  • Online terapi engelli ya da evden çıkamayan -mesela agorafobisi olan- bireylere imkan sağlar.
  • Online terapi genellikle epeyce makul ve kolaydır.
  • İnternet ruh sağlığı bilgisine ulaşımı kolaylaştırır. İnsanlar sağlık ile ilgili konularda arkadaşları ve aileleriyle konuşmakta rahat hissedebilirler, fakat ruh sağlığına dair endişelerini paylaşmada aynı şeyi hissetmeyebilirler.
  • İnternet ortamında gerçekleşen terapi insanların psikolojik sağlıkla alakalı daha çok şey öğrenmesine yardım eden önemli bir araç olabilir.5

Online terapinin dezavantajları nelerdir?

  • Birçok sağlık poliçesi online terapiyi karşılamamaktadır.
  • Gizlilik, mahremiyet ve güvenle ilgili -terapistle ilgili değil de araçla ilgili- kaygı yaratabilir.
  • Terapistler kriz durumlarına yanıt veremeyebilirler.
  • Online terapi ciddi psikiyatrik rahatsızlıkları olanlar için uygun değildir.
  • İnternet ortamında gerçekleşen psikoterapi, karmaşık ya da detaylı problemlere sahip insanlar için uygun değildir.
  • Sunulan yardımın kapsamı sınırlı olabilir.
  • Birçok durumda, online terapistler yüz ifadelerini, sesli işaretleri ya da beden dilini anlayamazlar.5

Bunlarla birlikte ben, online terapiyi, birincil yöntem olmaktan ziyade, çok işe yarar bir seçenek olarak görüyor ve uyguluyorum.

Online terapist önerileri

Online terapinin amacı -psikoterapinin olduğu gibi- kişinin (hastanın/danışanın) duygu, düşünde, davranış dünyasında; tutumlarında ve kişilik yapısında değişim sağlamaktır. Bu yüzden, yüz yüze psikoterapi için önerebileceklerimin çoğu online terapi için de geçerlidir.

Online terapi sürecinde dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle ifade edebilirim:

  • Ön görüşme yapın: Birlikte çalışacağınız online terapistle bir ön görüşme yapmanızın önemli olduğunu düşünüyorum. Çünkü her online terapist her konuda yardım çalışmayabilir. Sözgelimi biz, çocuklarla, psikotik vakalarla vb. çalışmıyoruz. Neye ihtiyacınızın olduğunu terapistinizle paylaşır ve size yardım edebileceğine dair görüş birliğine varırsanız, görüşmelerden sağlıklı sonuçlar elde edebileceğinizi düşünüyoruz.
  • Bir düzen oluşturun: Online terapinin etkisini artıracak en önemli faktörlerden biri, terapi sürecinin düzenliliğidir. Düzenliliği şu noktalarda sağlayabilirsiniz.
  • Görüşme zamanının düzeni: Görüşmelerinizi belirli gün ve saatlere göre ayarlamanız sizin için daha iyi olacaktır. Çünkü bu şekilde, kendinizi bir programa dahil etmiş hissedersiniz. Bunun için, mümkünse birkaç seansınızın randevusunu tek seferde alınız. Pazartesi günleri saat 17:00 gibi.
  • Görüşme mekanının düzeni: Nasıl ki yüz yüze psikoterapi belirli bir mekanda gerçekleşiyorsa, online terapinin da sabit bir mekanda gerçekleşmesinin daha işlevsel olacağını düşünüyorum. Bu mekanın neresi olacağı kadar, belirli bir mekan olması önemlidir. İş yeri, ev veya bir kafe mobil görüşmeniz için kullanabileceğiniz mekanlar olabilir.
  • Sürdürülebilirlik: Online terapi, ihtiyaç ve beklentilerinize bağlı olarak, görece uzun sürebilir. Bu yüzden, online terapiyi de, sizin için sürdürülebilir olacak şekilde düzenlemenizde fayda var. Bu yüzden, seans ücretinin düzenli olarak karşılayabileceğiniz miktarda olması önemlidir. Aynı şekilde, online terapist ile kişisel bir uyum yakalayıp yakalayamadığınıza da bakabilirsiniz. Taraflar arasında uyumun olmadığı online terapi ilişkisinin verimli olmayacağını düşünüyorum.
  • Dikkatinizin dağılmasına engel olun: Online terapi esnasında, dikkatinizi toplayabilmeniz önemlidir. Bunun için, görüşmelerinizi sakin bir zaman ve mekanda gerçekleştirmenizi öneririm.
  • Online terapistin eğitiminden emin olun: Özellikle Türkiye’de, psikoloji istismara son derece açık bir alandır. Hal böyleyken, online ortamda alacağınız hizmet için, diğerine göre daha dikkatli olmak gerekebilir. Bu yüzden, online terapistin –psikolojik danışman, psikolog, psikiyatrist- eğitimi ile ilgili net bilgiler edinmenizi tavsiye ederim.

Online terapi çerçevesi

  • Online terapiler için Skype ve WhatsApp gibi programları kullanıyorum. Görüşmeler görüntülü olarak gerçekleşiyor.
  • Her görüşmenin süresi 45 dakikadır. Görüşme ücreti için İletişim sayfasından bana ulaşabilirsiniz. (Siz bu metni okuduğunuzda seans ücreti değişmiş olabileceğinden burada ücret paylaşamıyorum.)
  • Online terapi almak isteyenlerle, randevu yazmadan önce, telefon üzerinden kısa bir ön görüşme gerçekleştiriyorum. Bu görüşmede, terapi süreci ile ilgili beklentileri netleştirmeye çalışıyorum.
  • Görüşmelerin mümkün mertebe, belirli bir gün ve saatte gerçekleşmesini önemsiyorum.

Online terapi ile ilgili sıkça sorulan sorular

Aşağıda, online terapi ile ilgili sıkça sorulan sorulara cevap vermeye çalışıyorum. Cevapların bazıları genel geçer cevaplardır bazıları ise benim kişisel tutumumla ilgili cevaplardır.

Online terapide gizlilik nasıl sağlanır?

Online terapide, yüz yüze terapide de olduğu gibi, gizlilik esastır. Terapinin gizliliği psikoterapistin sorumluluğundadır. Online terapist, terapinin gizliliğinden, hem etik açısından hem de hukuken sorumludur.

Online terapistin, gizlilikle ilgili, yapması gerekenden çok yapmaması gereken şeyler vardır. Buna göre terapist:

  • Hastasına/danışanına ait bilgileri (onun terapi gördüğünü bile) üçüncü bir kişiyle, onun izni olmadan, paylaşamaz. Bu üçüncü kişi, danışanın eşi, ebeveyni, çocuğu, arkadaşı vb. olsa bile durum değişmez. Burada danışan çocuk veya ergen ise durum değişebilir; terapist, danışanla anlaşım, yakınıyla görüşebilir.
  • Terapist, seans notu tutuyorsa, onları başkalarının ulaşamayacağı bir şekilde muhafaza etmelidir.
  • Online terapide güvenilir platformlar (skype, whatsapp gibi) kullanılır. Platformların güvenilirliği konusunda danışanın onayı alınır -veya alınmış sayılabilir.

Online terapi ne kadar sürer?

Online terapinin süresi (toplam seans sayısı) pek çok faktöre göre değişebilir. Bazı terapiler birkaç seans sonunda sonlanırken bazı terapiler aylar hatta yıllar sürebilir. Online terapinin süresini belirleyen bazı faktörler şunlar olabilir:

  • Danışanın sorunları: Bazı sorunlar görece kısa bir terapi gerektirirken bazıları uzun bir terapi gerektirebilir. Söz gelimi, iş yerindeki akut bir sorunun üstesinden gelebilmek için birkaç seans -belki bir seans bile- yeterli olabilirken, diğer insanlarla ilişki kurma biçimlerini değiştirmek için aylar hatta yıllar gerekebilir.
  • Danışanın beklentileri: Danışan şayet, görece basit bir değişim istiyorsa kısa süreli bir terapi, kalıcı, köklü bir değişim istiyorsa uzun süreli bir terapi gerekebilir.
  • Danışanın içinde bulunduğu şartlar: Bazen danışan için, şu veya bu sebeple, uzun süreli online terapi uygun olmayabilir. Danışanın çok yoğun bir iş hayatı olabilir, düzensiz bir hayatı olabilir veya ekonomik şartları uzun soluklu bir online terapi için uygun olmayabilir.
  • Psikoterapi yöntemi: Bazı psikoterapi yöntemleri kısa süreli bazıları uzun süreli olarak konumlandırır kendini. Söz gelimi, çözüm odaklı terapi yöntemi ile yürütülen online terapi daha kısa sürebilecekken psikodinamik psikoterapi ile yürütülen online terapi çok daha uzun sürebilir.

Online terapi için randevu nasıl alınır?

Online terapi için randevu alma süreci, terapiste göre, online terapi platformuna göre vb. değişebilir. Bazıları bir asistanla çalıştığı için, asistan aracılığıyla randevu yazarken bazıları online platform üzerinden veriyor randevularını.

Benim bir asistanım yok. Bu yüzden, online terapi görmek isteyenler direkt terapistlere ulaşıyorlar. Biz de kendileriyle, telefonda bir ön görüşme gerçekleştiriyoruz. Bu görüşmede, kişinin beklentilerini ve benim çalışma şeklimi netleştiriyoruz. Birlikte çalışacağımıza karar verirsek kişinin randevusunu oluşturuyorum. Randevu gün ve saatinde görüşüyoruz.

Online terapide geç kalınırsa ne olur?

Benim uygulamamda, online terapide seans süresi net bir şekilde, 45 dakika olarak bellidir. Danışan randevusuna geç kalırsa seans, kalan süre kadar gerçekleşir. Diyelim ki bir danışan, 14.00’daki bir seansa 14.12’de dahil oldu; o seans 33 dakika olarak gerçekleşir.

Bu kesinlik/netlik/kurallılık bazılarına değişik/ilginç/farklı/sert gelebilir ama bu tavrın, psikodinamik psikoterapide, psikoterapi çerçevesi açısından bir anlamı vardır.

Online terapide seans iptal olursa ne olur?

Benim uygulamamda, bir seans, olağanüstü durumlar dışında, iptal edilmemelidir. Söz konusu olağanüstü durumlar da, trafik kazası, aşırı hastalık; deprem, sel gibi doğal afet durumları gibi durumlardır. Bu tür olağanüstü durumlar dışında, seansın sorumluluğu danışana aittir.

Danışan katılmadığı senasın ücretini de öder. Bunun bir sebebi şudur: Terapist danışan seansına gelmese bile, o saatini o danışan için tahsis etmiştir; o saate başka bir randevu yazmamıştır, o saatte başka bir kişisel plan yapmamıştır.

Seans ücretinin ödenmesi tek başına yeterli değildir. Danışanın seansa gel(e)meme sebebi -seansla, terapiyle, terapistle ilişkisi- bir sonraki seans konuşulur. Geç kalma durumunda da geç kalma sebebi konuşulur.

Seans gün ve saatleri genel olarak değiştirilmez. Danışanın veya terapistin özel bir durumuyla ilgili genel değişiklikler karşılıklı ele alınarak gerçekleştirilebilir. Yani “Bu hafta perşembe saat 12.00’deki seansı cuma 13.00’e alabilir miyiz?” değil de “Perşembe günleri saat 12.00 olan randevu düzenimizi cuma 13.00 olarak değiştirebilir miyiz?” sorusu ele alınabilir.

Online terapide en uygun ortam nedir?

Online terapi için en uygun ortam bana göre, kişinin dikkatini terapi ilişkisine verebileceği ortamdır. Bunun için şunları önerebilirim:

  • Online seanslar belirli bir mekanda gerçekleştirilebilir. Yani sürekli farklı ortamlardan online terapiye kapılmak yerine, diyelim ki, aynı evin aynı odasındaki aynı koltuktan seanslara katılmak daha etkili olabilir.
  • Görüşmeye katılacağınız fiziksel şartları görüşme için uygun olmalıdır. Seans boyunca rahatsız edilmemelisiniz.
  • Ortamın, ısı, ışık, ses gibi özellikleri dikkatinizi dağıtmayacak şekilde olmalıdır.
  • Görüşme aracınızın -telefon, tablet, bilgisayar gibi- görüşme boyunca sabit kalması gerekir. Bir elinizle telefonu tutarak gerçekleştirdiğiniz görüşme bizce uygun değildir.

Siz de, online terapi ve online terapist ile ilgili düşüncelerinizi, içeriğin yorum kısmında paylaşırsanız memnun olurum. Muhabbetle kalın.

Referanslar

1Andersson, G. (2009). Using the Internet to provide cognitive behaviour therapy. Behaviour research and therapy, 47(3), 175-180.

2Andrews, G., & Williams, A. D. (2015). Up-scaling clinician assisted internet cognitive behavioural therapy (iCBT) for depression: a model for dissemination into primary care. Clinical psychology review, 41, 40-48.

3Barak, A., Hen, L., Boniel-Nissim, M., & Shapira, N. A. (2008). A comprehensive review and a meta-analysis of the effectiveness of internet-based psychotherapeutic interventions. Journal of Technology in Human services26(2-4), 109-160.

4https://www.psychologytoday.com/intl/blog/sacramento-street-psychiatry/201307/online-psychotherapy

5https://www.verywellmind.com/advantages-and-disadvantages-of-online-therapy-2795225

Uyarı: Bu sitedeki içerikler tanı ve tedavi amacıyla kullanılamaz, sadece bilgi edinme amacıyla kullanılabilir.


Yorumlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir