Kategori: Genel
-
Psikanaliz Nedir?
Psikanaliz [psychoanalysis] Freud’a göre, bir zihin kuramı, araştırmacı bir yöntem, zihinsel bozuukluklar için bir tedavi biçimi. Tedavi yöntemi olarak, birçok yıl boyunca haftada birden çok seansı içerir. Psikanalizde hastayı anlamanın ve tedavi edici şekilde etkilemenin başlıca araçları olarak serbest çağrışım, bilinçdışı zihinsel işleyişe dair gçzlemler, aktarım ve karşı aktarımın incelenmesinden yararlanılır. TEMEL PSİKANALİZ SÖZLÜĞÜ
-
Histeri Nedir?
Histeri, çeşitli psikopatolojileri ya da karakter özelliklerinin bazı yönlerini ifade eder ve şunları kapsar: 1) Belirgin anatomik ya da fizyolojik bir patolojiyle ilişkilendirilemeyen, çeşitli ve sıklıkla değişken bedensel belirtilerle karakterize edilen bir sendromdur; bu belirtiler bilinçdışı çatışmanın sembolik ifadesini temsil eder. Örneğin, bir şeyi “görme”ye dair bir çatışma, körlük şeklinde dışa vurulabilir (konversiyon histerisi [conversion…
-
Otoerotizm Nedir?
“Otoerotizm [autoeroticism]” terimi, başka bir kişinin müdahalesi olmaksızın cinsel doyum elde etmeye yönelik davranışları ifade eder (en belirgin örneği mastürbasyondur). Ancak bu terim, Freudyen psikoseksüellik anlayışı göz önünde bulundurulduğunda, genellikle daha geniş bir şekilde anlaşılır; zira Freud’a göre, birçok farklı bedensel haz, cinsel doyum değerini kazanabilir. Bu anlamda, genitallerin dahil olması zorunlu değildir. Bu anlayış…
-
Yorum Nedir?
Yorum[lama] [interpretation], analistin, hastanın bilinçdışı ruhsal yaşamına dair anlayışını, hastanın konuşmaları, düşünceleri, duygulanımları, fantezileri ve davranışlarında ifade bulan biçimiyle, ona sözel olarak iletmesidir. Bir yorum, hastanın bilinçli yaşantısının bazı yönleriyle, onun bilinçdışında tutmaya çalıştığı ruhsal deneyimleri bağlantıya geçirir; böylece bilinçdışı ruhsal yaşantıyı bilinçli kavrayışa açık hale getirir. Yorum, içgörüye [insight] yol açar. Yorumun açık bir…
-
Ego İdeali Nedir?
ego ideal – ego ideali klasik psikoanalitik kurama göre kişinin olmak istediği, öykündüğü mükemmel. İdeal olarak görülen kimselere göre şekillenmiş olan bilinçli ya da bilinçsiz zihinsel imge, bireyin olmak istediği şeyin modeli. Özün (self) ulaşmak istediği standartları, bebeksi tümgüçlülük ve mükemmellik hayallerini, içselleştirilmiş ideal nesnelerin kalıntılarını, anne ve baba sevgisini sürdürmede gerekli olan özellikleri, onların…
-
Duygulanım Nedir?
Duygulanım [affect], psikanalizin genel psikolojiden ödünç aldığı bir terimdir ve şu unsurlardan oluşan karmaşık psikofizyolojik bir durumdur: 1) Duyguları içeren öznel bir yaşantı, 2) Buna eşlik eden düşünceler ve fanteziler, 3) Gözlemlenebilir, biyolojik olarak belirlenmiş bir fizyolojik tepki örüntüsü. Duygulanım ayrıca şunları da içerir: 4) Davranışsal bir yanıt ya da duygusal ifade, 5) Bir zihinsel…
-
İçselleştirme Nedir?
İçselleştirme [internalization], bireyin içsel dünyasının, dış dünyanın gerçek ya da hayal edilmiş bazı yönlerini içine alması yoluyla değişime uğradığı bir grup psikolojik süreci ifade eder. İçselleştirmenin karşıtı, dışsallaştırmadır [externalization]; bu ise, iç dünyaya ait bazı unsurların dış gerçekliğe atfedildiği bir grup süreçtir. Her iki terim de, iç dünyanın dış dünyayla etkileşim içinde geliştiğini ifade eder;…
-
Düzeltici Duygusal Deneyim Nedir?
Düzeltici duygusal deneyim [corrective emotional experience], Franz Alexander tarafından tanımlanmış olan, terapötik yararın yorumlama yoluyla kazanılan içgörüden ziyade, analistin hastaya yönelik tutumsal ve davranışsal tepkilerine atfedildiği bir tedavi tekniğidir. Hastanın analistle yaşadığı deneyim, çocukluk dönemindeki olumsuz ebeveyn tutumlarına maruz kalmanın sonucu olarak oluşan sağlıksız uyumlanmaları onardığı düşünüldüğünden “düzeltici” niteliktedir. Analistin alışılmış terapötik duruşu, ebeveynlerin orijinal…
-
Kompleks Nedir?
Kompleks [complex], genellikle erken çocuklukta ortaya çıkan, bilinçdışı, organize olmuş düşünceler, imgeler ve çağrışımlar grubudur. Bu yapılar, yoğun duygusal yük taşır ve bilinçli tutum ve davranışları yapılandırıcı bir etki altına alır. Kompleks kavramı, psikanalizde (Oidipus kompleksi [oedipus complex] ve kastrasyon kompleksi [castration complex] ifadeleri hariç) çok kesin ya da sürekli bir kullanım alanına sahip olmamasına…
-
Semptom (Belirti) Nedir?
symptom – belirti / semptom 1. normal işlevsellikten sapan, olağandışı durum; bir bozukluk ya da hastalığa işaret eden olay ya da durum değişikliği. Örnek: Varsanı, şizofreninin (pozitif belirtili tip) belirtileri arasındadır. 2. psikoanalitik kuramda, bastırılmış dürtü, duygu veya anıların, bunlara karşı kullanılan bilinçdışı savunma mekanizmaları aracılığıyla, simgesel olarak ifade edilen psikopatoloji belirtilerine dönüşmesi. Karakaş, S. (2017). Prof. Dr.…