Kategori: Genel

Ego, zihnin yürütücü (yönetici) aygıtıdır. Zihinsel işleyişte homeostazı [homeostasis] ya da öz-düzenlemeyi [self regulation] sağlama işlevi görür; çatışan güdüler arasında aracılık ederek bunlar arasında uzlaşmalar [compromise] oluşturur. Aynı zamanda, iç dünya [inner world] ile dış gerçeklik [external reality] arasındaki talepler arasında denge kurarak uyum sağlama [adaptation] işlevini yerine getirir. Son olarak ego, tüm zihinsel süreçleri…

Tamamını oku

Dürtü [drive], psikanalitik literatürde zaman zaman içgüdü [instinct] ya da içgüdüsel dürtü [instinctual drive] olarak da adlandırılsa da, özünde bireyin biyolojik gereksinimlerinden kaynaklanan, süreklilik arz eden içsel bir güdüsel baskının zihinsel temsili olarak tanımlanır; bu baskı zihinsel etkinliği uyarır ve dolayısıyla tüm insan psikolojik yaşantısının temelini oluşturur. Zihne ilişkin bazı kuramsal modellerde (Freud’un özgün modelinde…

Tamamını oku

Bastırma [repression], zihinsel yaşantıların bilinçli farkındalığa erişimini engelleyen bilinçdışı bir savunma sürecidir [unconscious defensive process]. Bastırma, yargılama ya da kınama gibi bilinçli süreçlerden farklıdır. Aynı zamanda, bir düşünceyi bilinçli ve kasıtlı olarak düşünmemeye çalışma anlamına gelen baskılama [suppression] ile de karıştırılmamalıdır. Geleneksel olarak bastırma, inkâr [denial] (kabul etmeme [disavowal]) ile de ayırt edilir: çünkü inkâr,…

Tamamını oku

Terapötik etki [therapeutic action], psikanalitik tedavinin terapötik kazanımı nasıl sağladığını açıklayan süreç demektir. Psikanalizin her bir ekolü, zihin [mind] ve patogenez [pathogenesis] modeline örtük biçimde bağlı olan bir terapötik etki kuramı geliştirmiştir. Terapötik etki kuramları, açık biçimde klinik teknik kuramlarıyla ve terapötik sonucun nasıl kavramsallaştırıldığıyla bağlantılıdır. Çağdaş terapötik etki kuramları, temelde yorumun işlevi [function of…

Tamamını oku

Nesne İlişkileri Kuramı [Object Relations Theory], psikanaliz içindeki başlıca kuramsal yaklaşımlardan biridir ve insan ruhsallığının gelişim ve işleyişini, zihindeki temel yapılar olan nesne ilişkilerinin [object relations] dinamiklerine dayandıran bir kuramdır. Bir nesne ilişkisi [object relation], üç parçadan oluşan intrapsişik bir temsil [intrapsychic representation] ya da yapıdır: bir kendilik temsili [self representation], bir nesne temsili [object…

Tamamını oku

Derinlemesine çalışma [working through], analitik tedavi sürecinde zorunlu olan bir işlemdir ve bir yorumun yapılmasını, ardından bu yorumun, ilgili meselelerin kendini gösterdiği özgül durumlara tekrar tekrar uygulanmasını kapsayan döngüsel bir süreci ifade eder. Bu tür tekrarlar, analitik çalışmanın tüm alanlarında meydana gelir; belki de en önemlisi, aktarımı [transference] içeren “burada ve şimdi [here and now]”…

Tamamını oku

Kendilik [self], psikanalizde çeşitli anlamlarda kullanılır ve şu şekillerde tanımlanabilir: Kendilik kavramı genellikle öteki [other] ile karşıtlık içinde ele alınır; öteki genellikle nesne [object] olarak adlandırılır. Kendilik terimi, şu kavramlardan da ayırt edilmelidir: Son dönemlerde bazı psikanalistler özne [subject] terimini tercih etmektedirler; çünkü kendilik teriminin, aşırı derecede ayrışmış, nesneleştirilmiş ve yanıltıcı biçimde tekil bir zihinsel…

Tamamını oku