Kategori: Genel

Aktarım [transference], psikanalitik süreçte hastanın analiste yönelik bilinçli ve bilinçdışı deneyimidir ve hastanın içselleştirilmiş erken yaşam deneyimleri tarafından şekillendirilir. Aktarım, hem içselleştirilmiş kendilik ve nesne temsillerinin içkin, algısal ve duygulanımsal örgütleyici işlevi olarak, hem de çoklu nedenlerle oluşmuş intrapsişik nesne ilişkileri fantezilerini [fantasy] yeniden canlandırma [revivify / iç dünyada yeniden yaşatmak] ya da eyleme geçirme…

Tamamını oku

Sahneleme [enactment], psikanalitik tedavi sırasında, hastanın bir aktarım fantezisini ifade etmesinin analistte bir karşıaktarım “eylemi”ni [action] tetiklediği, birlikte inşa edilen sözel ve/veya davranışsal bir deneyimdir. Sahnelemeler, hem hasta hem analist için bilinçdışı anlamlar taşıyan, hasta tarafından bilinçdışı olarak başlatılan ve analistin bilinçdışı bir uyum göstermesiyle gelişen “sembolik etkileşimler”dir [symbolic interactions] (Chused, 1991). Sahnelemeler, hem hastanın…

Tamamını oku

Nesne [object], psikanalizde bir başka kişiyi ifade etmek için kullanılan terimdir. Nesne, kendilik [self] ile karşıtlık içinde ele alınır. Nesne terimi farklı bağlamlarda çeşitli anlamlarda kullanılmıştır: 1) dış gerçeklikte var olan, somut ve gerçek bir başka kişi (kişilerarası nesne [interpersonal object]); 2) bir başka kişinin zihinsel temsili, ya da temsiller dizisi (nesne temsili [object representation],…

Tamamını oku

“Gerçeklik testi [reality testing]”, psişenin iç dünya [internal world] ile dış dünya [external world] arasındaki farkı değerlendirme süreci olarak tanımlanır. Freud, bu süreci ilk olarak algı [perception] ve hareketliliğe [motility] dayalı olarak tanımlamıştır; ancak ego kuramını kademeli olarak geliştirdikçe, gerçeklik testi egonun işlevlerinden [function of the ego] biri haline gelmiştir. Gerçeklik Sınaması – Reality Testing…

Tamamını oku

Kimlik [identity], kendini özgün, tutarlı ve sahici bir birey olarak sürekli bir şekilde deneyimleme duygusudur. Kimlik hem bilinçli ve bilinçdışı bileşenleri olan intrapsişik bir olgudur, hem de sosyal grubun onayına dayanan kişilerarası bir fenomendir. Kimlik (Identity) Kişinin sosyal ve kişiler-arası bağlantıları ve sosyal rolleriyle tanımlanır. Kimlik duygusu nispeten süreklidir. Karakaş, S. (2017). Prof. Dr. Sirel…

Tamamını oku

Psikanalitik psikoterapi [psychoanalytic psychotherapy], aynı zamanda psikodinamik psikoterapi [psychodynamic psychotherapy], içgörü yönelimli psikoterapi [insight-oriented psychotherapy] ve dışavurumcu psikoterapi [expressive psychotherapy] olarak da adlandırılır. Bu yaklaşım, psikanaliz kuramı ve tekniğine dayanan bir psikoterapi türüdür. Psikanalitik psikoterapinin uygulama alanı, psikanalitik ilkelerin kullanıldığı tedavilerden fayda görebilecek hasta yelpazesini önemli ölçüde genişletmiştir. Psikanalitik psikoterapiye ilişkin, uygulanan teknikler, endikasyonlar ve…

Tamamını oku

Süperego, zihnin yapısal ya da üç parçalı modelinde yer alan üç failinden [agency] biridir ve genellikle vicdan [conscience] olarak bilinir. Süperegonun işlevleri arasında, kişisel özelliklerden arındırılmış idealler ve ahlaki değerler kümesini içeren ego ideali [ego ideal]; kabul edilemez davranışları durdurmaya çalışan sınırlayıcı bir işlev; ve cezalandırıcı bir işlev yer alır. Süperego oluşumu, ödipus kompleksinin [oedipus…

Tamamını oku

Fantezi [fantasy ya da phantasy], hayal kuran öznenin başrolde yer aldığı, çoğunlukla duygusal olarak yoğun bir durum içeren hayali bir senaryo ya da öyküsel anlatıdır. Fanteziler, motivasyonel durumlar ve savunma düzenekleri tarafından şekillendirilen kendilik [self] ve nesne [object] etkileşimlerini temsil eder. Bu fanteziler tamamen ya da kısmen bilinçdışı olabilir. Bilinçli fanteziler [conscious fantasy], kişinin çeşitli…

Tamamını oku

Yapı [structure] ya da psişik yapı [psychic structure], görece kalıcı, örgütlenmiş bir zihinsel düzenleniş ya da zihinsel işlevler bütünüdür. Psişik yapılar, zihinsel süreçler ve davranışlar akışı içerisinde gözlemlenen süreklilik gösteren örüntülerden hareketle tümdengelimsel olarak çıkarılan kuramsal soyutlamalardır; bu nedenle somutlaştırılmış [reified] ya da kişileştirilmiş [personified] varlıklar olarak ele alınmamalıdırlar. Yapılar, olgunlaşan bünyesel özellikler [constitutional givens]…

Tamamını oku

Savunma [defense], acı verici bir içsel durumu deneyimlemeye karşı korunmak amacıyla kullanılan bilinçdışı bir psikolojik manevradır. Her ne kadar herhangi bir düşüncenin, duygunun ya da davranışın savunma işlevi görebileceği genel olarak kabul edilse de, özgül ve yaygın olarak kullanılan bazı savunma mekanizmaları [defense mechanism] tanımlanabilir. Savunma işlemleri [defensive operation], çocukluk döneminde erken yaşlarda başlar ve…

Tamamını oku