Kategori: Genel

Nevrotik savunmalar [neurotic defenses], egonun geliştirdiği ve zihinsel yaşama zarar verici olarak değerlendirilebilecek işlemlerdir. Bu savunmaların işlevi, cinsel arzular ve saldırgan eğilimlerle bağlantılı engellenmelerin yol açtığı anksiyeteyi ve suçluluğu önlemektir. Nevrotik savunmalar, duygulanım ile temsil arasındaki bağların karmaşıklığını ve geçirdiği değişimleri açığa çıkarır. Freud, 1896 yılında savunmanın nevrotik psişik mekanizmanın “çekirdeği [core]” olduğunu göstermiştir. Bu…

Tamamını oku

Psikotik savunmalar [psychotic defenses], gerçeklik ile başa çıkmaya yönelik bilinçdışı ya da az çok bilinçli psişik süreçlerdir. Bu savunmalar, bireyin dış dünya ile ilişkisinde karşılaştığı çatışmalardan kaçınmaya ya da onları sınırlamaya çalışması sırasında, kabul etmeme [disavowal] ya da geri çekilme [withdrawal] biçiminde ortaya çıkar. [Psikotik inkar (psychotic denial) mekanizması için şuraya bakabilirsiniz.] Freud, “Savunmanın Nöro-Psikozları…

Tamamını oku

Psikoterapi [psychotherapy], sıklıkla bedensel olarak ifade edilen psikolojik sorunların tedavisine yönelik bir yöntemdir. Terapiler çeşitli modellere göre sınıflandırılabilir. Katartik modelde [cathartic model], hastadan konuşması istenir; amaç, acısını dışa vurmak ya da ondan kurtulmaktır. Bu modelde terapist, ifade edilen içeriğin kendisinden ziyade iletişim eylemine öncelik verir. Onarıcı modelde [reparative model], terapist, hastanın maruz kaldığı önyargıları ortadan…

Tamamını oku

Karşıaktarım [countertransference], ortak odak noktası analistin analitik durum içinde hastaya yönelik hisleri ve tutumları olan, birden çok anlam taşıyan bir terimdir. Tüm psikanalitik kuram okulları bu terimi kullanmakla birlikte, karşıaktarım tanımları arasında dikkate değer farklılıklar bulunmaktadır. Terimin çağdaş kullanımı şunları kapsar: Böylece, karşıaktarımın psikopatolojik mi yoksa normal bir fenomen mi olduğuna ve karşıaktarım duygularının analistin…

Tamamını oku

Aktarım [transference], psikanalitik süreçte hastanın analiste yönelik bilinçli ve bilinçdışı deneyimidir ve hastanın içselleştirilmiş erken yaşam deneyimleri tarafından şekillendirilir. Aktarım, hem içselleştirilmiş kendilik ve nesne temsillerinin içkin, algısal ve duygulanımsal örgütleyici işlevi olarak, hem de çoklu nedenlerle oluşmuş intrapsişik nesne ilişkileri fantezilerini [fantasy] yeniden canlandırma [revivify / iç dünyada yeniden yaşatmak] ya da eyleme geçirme…

Tamamını oku

Sahneleme [enactment], psikanalitik tedavi sırasında, hastanın bir aktarım fantezisini ifade etmesinin analistte bir karşıaktarım “eylemi”ni [action] tetiklediği, birlikte inşa edilen sözel ve/veya davranışsal bir deneyimdir. Sahnelemeler, hem hasta hem analist için bilinçdışı anlamlar taşıyan, hasta tarafından bilinçdışı olarak başlatılan ve analistin bilinçdışı bir uyum göstermesiyle gelişen “sembolik etkileşimler”dir [symbolic interactions] (Chused, 1991). Sahnelemeler, hem hastanın…

Tamamını oku

Nesne [object], psikanalizde bir başka kişiyi ifade etmek için kullanılan terimdir. Nesne, kendilik [self] ile karşıtlık içinde ele alınır. Nesne terimi farklı bağlamlarda çeşitli anlamlarda kullanılmıştır: 1) dış gerçeklikte var olan, somut ve gerçek bir başka kişi (kişilerarası nesne [interpersonal object]); 2) bir başka kişinin zihinsel temsili, ya da temsiller dizisi (nesne temsili [object representation],…

Tamamını oku

“Gerçeklik testi [reality testing]”, psişenin iç dünya [internal world] ile dış dünya [external world] arasındaki farkı değerlendirme süreci olarak tanımlanır. Freud, bu süreci ilk olarak algı [perception] ve hareketliliğe [motility] dayalı olarak tanımlamıştır; ancak ego kuramını kademeli olarak geliştirdikçe, gerçeklik testi egonun işlevlerinden [function of the ego] biri haline gelmiştir. Gerçeklik Sınaması – Reality Testing…

Tamamını oku

Kimlik [identity], kendini özgün, tutarlı ve sahici bir birey olarak sürekli bir şekilde deneyimleme duygusudur. Kimlik hem bilinçli ve bilinçdışı bileşenleri olan intrapsişik bir olgudur, hem de sosyal grubun onayına dayanan kişilerarası bir fenomendir. Kimlik (Identity) Kişinin sosyal ve kişiler-arası bağlantıları ve sosyal rolleriyle tanımlanır. Kimlik duygusu nispeten süreklidir. Karakaş, S. (2017). Prof. Dr. Sirel…

Tamamını oku

Psikanalitik psikoterapi [psychoanalytic psychotherapy], aynı zamanda psikodinamik psikoterapi [psychodynamic psychotherapy], içgörü yönelimli psikoterapi [insight-oriented psychotherapy] ve dışavurumcu psikoterapi [expressive psychotherapy] olarak da adlandırılır. Bu yaklaşım, psikanaliz kuramı ve tekniğine dayanan bir psikoterapi türüdür. Psikanalitik psikoterapinin uygulama alanı, psikanalitik ilkelerin kullanıldığı tedavilerden fayda görebilecek hasta yelpazesini önemli ölçüde genişletmiştir. Psikanalitik psikoterapiye ilişkin, uygulanan teknikler, endikasyonlar ve…

Tamamını oku