Şizoid kişilik bozukluğu nasıl anlaşılır?

Şizoid kişilik bozukluğu (schizoid personality disorder) utangaçlık, sosyal yaşama ilgisizlik, sık sık hayal kurma, yakın ilişkilerden veya rekabetten kaçınma, duygusal soğukluk, eleştiriye, övgüye ve başkalarının duygularına kayıtsızlık gibi davranışlar sergileyen, ancak şizotip kişilik bozukluğunda gözlenen konuşma, davranış veya düşünce tuhaflıkları bulunmayan bir kişilik bozukluğudur. Bu tür kişiler rahatsız edici yaşantılara genellikle görünürde yaşamdan uzaklaşmayla tepki verirler ve düşmanlık, saldırganlık gibi duygularını asla dışavuramazlar.¹

Kişilik bozukluğu nedir?

Aşağıdakilerden en az dördü ile belirli olmak üzere, toplumsal ilişkilerden kopma ve kişilerarası ortamlarda duygularını kısıtlı gösterme yaygın örüntüsünün varlığını gerektirir.

1) Ne yakın ilişkilere girmek ister ne de yakın ilişkilerden hoşlanır: Aileniz de içinde olmak üzere, ne yakın ilişkilere girmek istiyor ne de yakın ilişkilerden hoşlanıyor musunuz?

2) Tek başına etkinlikte bulunmayı yeğler: Seçim yapabilecek olduğunuzda, neredeyse her zaman, başka insanlar olmadan tek başınıza yapabileceğiniz etkinliklerde bulunmayı mı yeğlersiniz?

3) Başkalarıyla cinsel yakınlaşmaya çok az ilgi duyar: Yaşamınızın geriye kalan bölümünde bir sevgiliniz ya da başkalarıyla cinsel birlikteliğiniz olmadan yaşayabilir misiniz?

4) Çok az etkinlikten zevk alır: Çok az etkinlikten mi zevk alıyor ya da hoşlanıyorsunuz?

5) Yakın arkadaşları ya da sırdaşları yoktur: Birinci derecede akrabalarınız dışında, kişisel olaylarınızı ya da sırlarınızı paylaştığınız yakın arkadaşlarınız ya da başka insanlar yok mu?

6) Övgülere ya da yergilere aldırmaz: Birileri sizi övdüğünde ya da yerdiğinde, bunun sizi etkilemediği oluyor mu?

7) Duygusal soğukluk ya da kopukluk gösterir: Kızgınlık ya da hoşlanma gibi güçlü duyguları seyrek olarak mı yaşarsınız? Gülümseme ya da başıyla selamlama gibi durumlara seyrek olarak mı karşılık verirsiniz?

Dışlama: Bu bozukluk yalnızca şizofreni, ikiçlu bir bozukluk, psikoz özellikleri gösteren depresyon bozukluğu ya da otizm açılımı kapsamında bozukluğun gidişi sırasında ortaya çıkarsa ya da başka bir sağlık durumunun fizyolojiyle ilgili etkilerine bağlanabilirse bu tanı konmaz.²